De band tussen Rusland en China is sterker dan ooit – ten koste van Europa De Chinese president Xi is aangekomen in Moskou. Een blijk van stabiliteit en betrouwbaarheid, dat zijn de woorden waarmee de Chinese staatsmedia de ontmoeting tussen de twee grootmachten beschrijven. Er wordt een reeks nieuwe overeenkomsten getekend, maar bovenal toont China zich met dit bezoek een loyale bondgenoot, ongeacht de internationale druk vanuit het Westen. Ook de boodschap aan de Amerikaanse president Trump is helder: ondanks Amerikaanse pogingen om toenadering tot Rusland te zoeken, blijft de band tussen China en Rusland onveranderd sterk. Al lijkt die boodschap inmiddels wat achterhaald: waar Moskou en Washington enkele weken geleden nog dicht bij een akkoord over de oorlog in Oekraïne leken, lijkt Trump nu toch de voorkeur te geven aan een deal met Zelensky. Aan de rest van de wereld wil Peking laten zien dat waar de VS verdeeldheid zaait, China verbindt. In werkelijkheid valt dat tegen. Niet alleen waarschuwde Peking landen onlangs nog om geen deals ten koste van China te sluiten, maar China's bondgenootschap met Rusland gaat ook direct in tegen Europese belangen. Dat laatste lijkt China weinig te deren. Ruslands belangrijkste handelspartner China is, net als voor ruim 120 andere landen ter wereld, de grootste handelspartner van Rusland. Vorig jaar bereikte de Chinees-Russische handel een recordniveau van 245 miljard dollar (bijna 220 miljard euro), meer dan een verdubbeling ten opzichte van 2020. Toch is de handelsrelatie tussen China en Rusland anders dan de meeste Chinese handelsrelaties; deze is namelijk redelijk in balans. Waar China met de meeste landen een ruim handelsoverschot heeft, zoals met de VS, is het verschil tussen China's import uit Rusland en export naar Rusland minder dan 10 procent. China importeert grote hoeveelheden goedkope olie en gas uit Rusland. Sinds de westerse sancties tegen Rusland zijn ingevoerd, heeft China aanzienlijk kunnen profiteren van lagere prijzen voor Russische energieproducten. Machtsverhouding China exporteert vooral auto's, zendapparatuur en goederen die zowel een civiele als militaire toepassing hebben. Volgens Amerikaanse inlichtingendiensten is Rusland voor 90 procent afhankelijk van China voor micro-elektronica, essentieel voor de bouw van raketten, tanks en vliegtuigen. De handel mag in valuta dan wel in balans zijn, de machtsverhouding is dat niet. Rusland is strategisch sterk afhankelijk van China. China daarentegen heeft alternatieven. China en Rusland zullen deze week nieuwe overeenkomsten tekenen. De inhoud daarvan is niet bekendgemaakt. In China is er de afgelopen weken ook veel aandacht voor de relatie met Europa. Vorige week hief China nog een deel van de sancties tegen Europarlementariërs en hun gezinnen op. Een handreiking van China aan de Europese Unie, bedoeld om de banden weer aan te halen. De handelsoorlog waarin China en de VS verwikkeld zijn, heeft het nagenoeg onmogelijk gemaakt voor China om zijn spullen op de Amerikaanse markt te verhandelen. De Europese markt biedt hierin mogelijke alternatieven. In een toespraak ter ere van 50 jaar diplomatieke betrekkingen tussen China en de EU zei Xi deze week bereid te zijn om samen te werken en de relatie met de EU te verbreden. Maar aan deze woorden lijkt de EU weinig boodschap te hebben. Gisteren uitte de EU kritiek op China's rol in de oorlog in Oekraïne, waarbij het benadrukte dat Rusland zijn militaire acties niet op dezelfde schaal zou kunnen voortzetten zonder de steun van China. Nieuwe wereldorde Eén ding is wel duidelijk: de oorlog in Oekraïne en de ontwrichting binnen Europa die mede het gevolg is van China's steun aan Rusland lijken voor Xi ondergeschikt aan het beeld dat hij graag van zichzelf en China als redelijke onderhandelaar wil neerzetten. "Tachtig jaar geleden verenigden rechtvaardige krachten over de hele wereld, waaronder China en de Sovjet-Unie, zich om een gemeenschappelijke vijand te bestrijden en zegevierden over het fascisme", valt te lezen in een artikel geschreven door Xi in de Russische krant de Gazette. "Maar vandaag brengen unilateralisme, hegemonie en intimidatie ernstige schade toe en staat de mensheid opnieuw op een kruispunt tussen eenheid of verdeeldheid, dialoog of confrontatie". Zonder het expliciet te benoemen, beschuldigt China de VS ervan wereldwijde onrust te zaaien, terwijl het zichzelf presenteert als voortrekker van een nieuwe wereldorde. image
The New York Times: VS en VK sluiten deal over importheffingen De Amerikaanse president Trump zal waarschijnlijk vanmiddag bekendmaken dat er een deal is gesloten met het Verenigd Koninkrijk over importheffingen. Dat schrijft The New York Times op basis van bronnen die bekend zijn met de details van de afspraken. Op zijn eigen socialemediakanaal heeft Trump het over een "belangrijke handelsdeal met een groot, gerespecteerd land." Om welk land het gaat, zegt hij er niet bij. Zowel het VK als de VS bevestigt het bericht vooralsnog niet. Omdat de Britten meer van de Amerikanen kopen dan andersom, staat het VK niet op de lijst met landen die Trump op 2 april een zogenoemde wederkerige importheffing oplegde. Die heffingen zijn inmiddels uitgesteld voor alle landen, behalve voor China. Auto's en landbouwproducten Toch heeft ook het VK last van Amerikaanse importheffingen. Een heffing van 10 procent op producten die het VK naar de VS exporteert blijft wel van kracht. Daarnaast wordt het VK geraakt door een heffing van 25 procent op staal, aluminium, auto's en auto-onderdelen. Waar de twee landen het nu over eens zijn geworden, is niet duidelijk. Volgens de The New York Times is er gesproken over de handel in auto's, landbouwproducten en belastingen op Amerikaanse techbedrijven. Of de deal helemaal rond is, is ook nog onduidelijk. Twee weken terug zei de Amerikaanse regering dat er een overeenkomst aan zat te komen met Zuid-Korea en Japan, maar sinds die tijd is daar niets meer over bekendgemaakt. China De mogelijke overeenkomst tussen de VS en het VK komt op het moment dat er toenadering is tussen de VS en China. In Zwitserland wordt dit weekend gesproken over de-escalatie van de handelsoorlog die is ontketend tussen de twee grootmachten. Terwijl Trump de wederkerige importheffingen voor de hele wereld opschortte, heeft hij juist hogere heffingen opgelegd aan China. Inmiddels zijn de Amerikaanse importheffingen voor een groot aantal producten uit China 145 procent. Omgekeerd hanteert China een importheffing van 125 procent op producten uit de VS. image
Onderzoek FTM: 1300 veehouders moeten dieren wegdoen om stankoverlast Meer dan 2000 veehouders veroorzaken met hun bedrijven zo veel stankoverlast voor omwonenden dat ze maatregelen moeten nemen. Dat blijkt uit een onderzoek van Follow the Money naar cijfers van een adviesrapport over de gevolgen van een eerdere uitspraak van het gerechtshof. In die uitspraak bepaalde het gerechtshof dat de stankoverlast van veehouderijen zo groot was dat de mensenrechten van omwonenden werden geschonden en dat de overheid direct moest ingrijpen. Het adviesrapport is samen met een brief naar de Tweede Kamer gestuurd door PVV-staatssecretaris Jansen van Milieu. Daaruit blijkt dat 2300 van de 33.550 veehouderijen op basis van de uitspraak van het gerechtshof mogelijk moeten inkrimpen omdat ze meer dan een acceptabele hoeveelheid stank veroorzaken. Het komt neer op 7 procent van alle veehouderijen. Voor minimaal 1300 bedrijven zijn er geen technische oplossingen de geurhinder te verminderen, wat betekent dat ze zullen moeten inkrimpen. Vooral koeien en varkens veroorzaken stankoverlast dus zullen veehouderijen deze dieren moeten wegdoen. Benauwd, duizelig en slapeloosheid. Uit berichtgeving van BNNVARA-programma Zembla bleek al eerder dat mensen die kampen met stankoverlast hoofdpijn kunnen krijgen, of benauwd of duizelig kunnen worden. Ook kan die lucht leiden tot slapeloosheid. In 2022 bepaalde de rechter dat de overheid omwonenden onvoldoende had beschermd tegen geurhinder uit veehouderijen. Deze zaak was aangespannen door zestien omwonenden die last hadden van stank van grote stallen in hun omgeving in onder meer Limburg, Overijssel en Noord-Brabant. Na die zaak is de Staat in hoger beroep gegaan. In dat hoger beroep besloot het gerechtshof in Den Haag dat twee omwonenden van stallen door de Staat onvoldoende beschermd zijn tegen stankoverlast. Zij hadden te maken met geuren die de maximale norm ruim overschreden. En daarmee waren hun mensenrechten geschonden. De wettelijke norm is vastgesteld op 14 ou (odour units). Dat aantal betekent dat een stinkend geurmonster veertien keer verdund moet worden voor de gemiddelde persoon het niet meer ruikt. Er zijn wel verschillende manieren voor bedrijven om daar vanaf te wijken. Zo kunnen veehouderijen bijvoorbeeld hun bedrijf uitbreiden als technische innovaties de geur in theorie zouden beperken. Daarnaast zijn er ook in bepaalde gemeenten uitzonderingen, waardoor veebedrijven meer geur mogen verspreiden. Wettelijke norm overschreden Volgens het hof had de overheid bij 25 ou maatregelen moeten nemen. Bij de twee omwonenden was 34 en 57,6 ou vastgesteld en daarmee zijn hun mensenrechten geschonden. Dit betekende dat de Staat er per direct wat aan moet doen. Het hof zei echter het voor deze uitspraak alleen "zeer extreme gevallen" te hebben beoordeeld, en wil daarmee niet zeggen dat minder dan 25 ou altijd goed is. Aan FTM laat de staatssecretaris weten dat de uitspraak van het Hof alleen gevolgen heeft voor de partijen in deze rechtszaak en dat hij niet hoeft in te grijpen bij de 2000 veehouderijen die stankoverlast veroorzaken. Volgens hem gaat de rechter in de toekomst kijken naar alle omstandigheden van de situatie. Nieuwe geurwetgeving Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat wees er na de uitspraak van het hoger beroep op dat er aan nieuwe geurwetgeving wordt gewerkt en dat de uitspraak van het hof daarbij wordt bestudeerd. image
Auto rijdt in op voetbalfans in Parijs, zeker drie gewonden In Parijs zijn zeker drie mensen gewond geraakt toen een auto daar inreed op voetbalfans. Zij vierden de overwinning van Paris Saint-Germain in de halve finale van de Champions League. Dat meldt het Franse nieuwsmedium Le Figaro. De mensen raakten gewond in de buurt van de Champs-Élysées. Volgens een bron van Le Figaro is een van de drie gewonden er slecht aan toe. Het is niet duidelijk of de auto expres inreed op de supporters. Na het incident zou de auto in brand zijn gestoken. Ongeregeldheden Paris Saint-Germain won gisteravond voor eigen publiek met 2-1 van Arsenal. Daarmee haalde de club voor de tweede keer in de clubgeschiedenis de finale van de Champions League. In de uren na de wedstrijd waren er veel ongeregeldheden op en rond de Champs-Élysées. Ruiten werden in geslagen en er werd brand gesticht. De politie had rond 01.30 uur negentien mensen aangehouden. image
'Opgepakte Iraniërs verdacht van plannen aanval Israëlische ambassade Londen' De vijf Iraanse mannen die afgelopen weekend werden aangehouden in Engeland, worden ervan verdacht dat ze de Israëlische ambassade in Londen wilden aanvallen. Dat melden The Times en persbureau Bloomberg op basis van bronnen. De politie arresteerde de vijf mannen zaterdag op verschillende locaties in het Verenigd Koninkrijk. Anti-terreuragenten grepen in met hulp van het leger omdat de vrees bestond dat er een aanslag op handen was. Twee van de opgepakte mannen zijn 29 jaar, één is 24 jaar, één 40 jaar en één 46 jaar. De 24-jarige is vrijgelaten op borgtocht. De andere vier worden volgens The Times verhoord. De Engelse minister van Binnenlandse Zaken Cooper spreekt van een van de grootste anti-terrorismeoperaties van de afgelopen jaren. Meer aanhoudingen Afgelopen weekend werden nog drie Iraanse mannen aangehouden in Engeland. Zij worden er volgens The Times van verdacht dat ze werkten in opdracht van een buitenlandse staat, vermoedelijk Iran. Deze aanhoudingen staan volgens de politie los van de vijf aanhoudingen voor een mogelijk aanval op de Israëlische ambassade. image
Grote Oekraïense droneaanval legt Russische vliegvelden plat Een grote droneaanval van Oekraïne heeft gisteravond en vanochtend chaos veroorzaakt op Russische luchthavens. Door de aanvallen waren verschillende luchthavens rondom hoofdstad Moskou gesloten, net als vliegvelden in andere Russische steden. Honderden vluchten werden geannuleerd. Het was de grootste luchtaanval van Oekraïne sinds de Russische invasie in 2022. Volgens het Russische ministerie van Defensie heeft Rusland in de afgelopen nacht ruim 500 Oekraïense drones neergehaald, meldt The Moscow Times. Ook zouden er meerdere raketten zijn vernietigd. Rusland heeft vannacht meerdere drones en ballistische raketten op de Oekraïense hoofdstad Kyiv en andere steden afgevuurd, meldden de Oekraïense autoriteiten. In Kyiv kwamen een moeder en haar zoon om het leven en raakten minimaal zeven mensen gewond. Dag van de Overwinning De Oekraïense aanvallen komen op een voor Rusland ongelukkig moment. Morgen viert het land de overwinning op nazi-Duitsland met een militaire parade in Moskou. Eerder kondigde Rusland nog een eenzijdig staakt-het-vuren af in de oorlog met Oekraïne. Dat zou wat het Kremlin betreft moeten gelden van morgen tot en met vrijdag. Oekraïne gaf daarop aan dat het niet wilde wachten tot morgen en voorstander is van een langdurig bestand, dat minstens 30 dagen duurt. Bij de zogeheten Russische Dag van de Overwinning zijn morgen ruim twintig wereldleiders aanwezig. Onder anderen de Chinese leider Xi, de Braziliaanse president Lula en de Servische president Vucic komen ervoor naar Moskou. image
Gelderland geeft groen licht voor afschieten wolf na aanval op hardloopster De provincie Gelderland heeft een vergunning verleend om de wolf te laten doodschieten die op 13 april een hardloopster zou hebben aangevallen. "De ingreep is noodzakelijk om verdere risico's voor de openbare veiligheid weg te nemen", laat de provincie weten aan Omroep Gelderland. De Faunabescherming betwijfelt dat en stapt naar de rechter. Het besluit van de provincie volgt op een positieve DNA-test. Die is afgenomen nadat de hardloopster op 13 april twee keer in haar been was gebeten tijdens een hardlooprondje door Nationaal Park De Hoge Veluwe. Uit dat onderzoek blijkt dat de vrouw inderdaad door een wolf is gebeten. Afwijkend De provincie baseert zich ook op deskundigenonderzoek, getuigenverklaringen en beeldmateriaal. "Het gedrag van het dier was dusdanig doelgericht en agressief dat het als ernstig en afwijkend moet worden beschouwd", stelt de provincie Gelderland nu. De wolf zocht actief mensen op en liet zich niet verjagen, is de conclusie. Hetzelfde dier is volgens experts bij meer incidenten betrokken geweest. Deze feiten maken het volgens de Landelijke Aanpak Wolf (die de landelijke overheid en provincies samen hebben opgesteld) en het wolvenplan van de provincies een "probleemwolf", waarbij het noodzakelijk is om op te treden. Ineffectief Net als bij eerdere incidenten met de wolf zijn ook alternatieve maatregelen overwogen, zoals het afsluiten van Nationaal Park De Hoge Veluwe, een pijnprikkel en verjaging. Maar die zijn in dit geval beoordeeld als ineffectief of onuitvoerbaar, zegt de provincie. Gelderland wil wolven al langer strenger kunnen aanpakken, maar heeft te maken met de internationaal beschermde status van het roofdier. Een eerdere vergunning om een wolf met een paintballgeweer af te schrikken, strandde bij de rechter. De provincie had niet goed duidelijk gemaakt welke incidenten zich precies voordeden en ook was onduidelijk of het steeds over dezelfde wolf ging. Meer tijd Tegen de vergunning die nu is verleend kan nog bezwaar worden ingediend, maar vanwege de "spoedeisendheid" kan dat slechts gedurende twee dagen, zegt de provincie. De Faunabescherming trekt zich niets aan van die korte termijn. De dierenrechtenorganisatie gaat de rechtbank vragen om een ordemaatregel om meer tijd te krijgen voor het bestuderen van de vergunning, zegt voorzitter Niko Koffeman. Hij wil zo voorkomen dat de wolf al dit weekend zou kunnen worden gedood. "Een bezwaartermijn van twee dagen bestaat helemaal niet", aldus Koffeman. Volgens hem is de situatie niet acuut. "Als het een gevaarlijke wolf is, is het wel bijzonder dat het park de afgelopen drie weken gewoon open was. Dan hadden bezoekers toch gewaarschuwd moeten worden." image
Beschadigde Merz begint als kanselier met grote opgaven Een beroerdere start kon hij niet krijgen, Friedrich Merz, nu echt de nieuwe bondskanselier van Duitsland. Voor het eerst in de geschiedenis van de Bondsrepubliek haalde de beoogde kanselier in de eerste ronde onvoldoende stemmen voor een benoeming, omdat ook leden binnen de eigen coalitie tegen waren. Ook al haalde hij het in tweede instantie wel, de schade is aangericht. Vandaag werd duidelijk dat de meerderheid die Merz met zijn nieuwe regering nodig heeft wankel is, net als het mandaat voor hemzelf. Zijn reactie na zijn uiteindelijke benoeming was dan ook zeer ingetogen. De uitdagingen waarvoor hij staat zijn onverminderd groot. Afgelopen dagen benadrukten de christendemocraten en sociaaldemocraten juist hoe belangrijk het is dat zij samen een stabiele regering vormen. Het is op dit moment de enige mogelijke coalitie buiten de AfD om, die vorige week door de Duitse binnenlandse veiligheidsdienst werd beoordeeld als extreemrechts en een gevaar voor de democratie. De nieuwe regering ziet zichzelf als reddingsboei van de Duitse democratie: als zij er samen niet uitkomen, dan dreigt dat de weg vrij te maken voor de AfD. AfD zet coalitie voor blok En die staat te popelen, bleek ook weer vandaag. Zo riep partijvoorzitter Alice Weidel op sociale media meteen na de eerste stemming op tot nieuwe verkiezingen. De AfD hangt als een schaduw over de nieuwe regering en laat zien voor wat voor lastige opgave die nu staat: de onvrede in het land verminderen. Onder druk van de groeiende steun voor de AfD schoven de christendemocraten in de verkiezingscampagne op naar rechts: de partij van Merz werd conservatiever en sprak harde taal over migratie. Daarmee hoopten CDU/CSU stemmen af te vangen de AfD. Maar die strategie wekte hoge verwachtingen: de kiezer wil dat beloften worden ingelost. Een probleem is dat coalitiegenoot SPD hard werd afgestraft bij de verkiezingen. Kiezers zijn teleurgesteld in het beleid van de afgelopen jaren onder leiding van de sociaaldemocraten en bondskanselier Scholz. Om steun terug te winnen, zal de SPD zich beter moeten profileren. Streng op migratie Na de verkiezingen bleek alleen een coalitie van CDU/CSU en SPD een haalbare kaart. Om tot een akkoord te komen, waren compromissen noodzakelijk. Die compromissen kunnen de grote verkiezingsbeloftes van Merz in de weg zitten, bijvoorbeeld wat betreft de aanpak van migratie. Al loopt het aantal asielzoekers momenteel terug, een strenger migratiebeleid is een van de speerpunten van de nieuwe regering. Zeker de christendemocraten zien in migranten een risico voor de binnenlandse veiligheid. Na verschillende dodelijke aanvallen en aanslagen door migranten in de aanloop naar de verkiezingen, beloofde Merz de Duitse grenzen op zijn eerste dag als kanselier de facto te sluiten voor migranten, en zelfs voor asielzoekers. Volgens de SPD is dit niet mogelijk en in strijd met Europees recht. In het regeerakkoord staat nu dat het recht op asiel blijft bestaan, maar dat asielzoekers wel aan de grens worden teruggestuurd "in afstemming met buurlanden". Of dat betekent dat weigeren alleen kan als die landen meewerken, is onduidelijk. Oostenrijk heeft al laten weten hier niet aan mee te zullen werken. Duitse economie in slop En dan is er ook nog de slecht draaiende Duitse economie die de nieuwe regering nieuw leven in moet blazen. Lagere energieprijzen moeten daarbij helpen. Net als belastingverlagingen, al is het daarvoor nodig dat de economie aantrekt. Wat de zwart-rode coalitie een beetje lucht kan geven, is dat ze de honderden miljarden aan nieuwe leningen mag aangaan, voor verbetering van de noodlijdende infrastructuur, verduurzaming en defensie. Toch zijn die leningen een last voor Merz: voor de verkiezingen voerde zijn partij nog campagne tegen extra schulden. Bij de christendemocraten kijken ze liever vooruit dan terug. Hoewel de binnenlandse politiek de aandacht van Merz zal blijven vragen, hoopt de nieuwe bondskanselier zelf juist ook in het buitenland een rol van betekenis te kunnen spelen. Nu de steun van de VS voor de verdediging van Europa niet meer vanzelfsprekend is, is Europa meer op zichzelf aangewezen. Daarbij moet Duitsland als machtigste land weer voorop gaan lopen, bijvoorbeeld in de steun aan Oekraïne. Volgens traditie reist Merz morgen direct naar Parijs. Daarna gaat hij naar Warschau. image
Europa: 600 miljoen euro om Amerikaanse wetenschappers aan te trekken Frankrijk en de Europese Unie willen op grote schaal wetenschappers uit het buitenland, en met name uit de Verenigde Staten, aantrekken. Daarvoor stellen ze samen 600 miljoen euro beschikbaar. President Macron en Commissievoorzitter Von der Leyen maakten dat in Parijs bekend op een internationaal congres over wetenschappelijk onderzoek, 'Choose Europe for Science'. Aanleiding zijn de bezuinigingen op wetenschappelijk onderzoek door president Trump. Hij heeft op grote schaal subsidies geschrapt voor universiteiten en instellingen die zich bezighouden met onderwerpen die hem niet zinnen, zoals klimaatverandering en gender. Veel onderzoekers zijn daardoor hun baan kwijt geraakt. Bij sommige instellingen zijn onderzoeksgroepen en -programma's opgeheven. "Onderzoekers zijn hier welkom" Macron was vandaag kritisch over het beleid van zijn Amerikaanse collega. "Wie had ooit kunnen denken dat zo'n grote democratie, met een economie die juist steunt op vrije wetenschap, zo'n grote fout zou maken", zei Macron. Amerikaanse onderzoekers zijn hier welkom, voegde hij eraan toe. En om ze op te vangen heeft Parijs 100 miljoen euro beschikbaar. "Europa moet een toevluchtsoord zijn voor wetenschappers die worden bedreigd." Von der Leyen sloot zich daarbij aan. De voorzitter van de Europese Commissie kondigde aan dat de EU voor de periode 2025-2027 500 miljoen euro uittrekt om Europa aantrekkelijk te maken voor onderzoekers. "Wetenschap staat ter discussie. Investeringen in vrij en open onderzoek staan ter discussie. Dat is een enorme vergissing. Wetenschap is de sleutel tot onze toekomst in Europa." De EU gaat de toelatingsprocedures voor toponderzoekers versimpelen. Wetenschappelijke instellingen zullen geholpen worden bij het aantrekken van buitenlandse onderzoekers. En de vrijheid van wetenschappelijk onderzoek moet wettelijk worden vastgelegd, aldus Von der Leyen. Honderden aanvragen Frankrijk is al langer bezig met het aantrekken van Amerikaanse onderzoekers. Begin dit jaar al vroeg de regering universiteiten met plannen te komen om hun Amerikaanse collega's onderdak te bieden. Verschillende instellingen, waaronder de beroemde Sorbonne universiteit in Parijs, zijn daar nu mee bezig. De universiteit Aix-Marseille zegt al zo'n 300 aanvragen binnen te hebben voor wat wordt genoemd "wetenschappelijk asiel". Ook onderzoekers van prestigieuze instellingen als Yale en Stanford willen komen. De eersten zullen in juni aan het werk gaan aan de Zuid-Franse universiteit. "Haal ze snel binnen" Uit onderzoek van wetenschappelijk tijdschrift Nature bleek dat 75 procent van de Amerikaanse onderzoekers nadenkt over vertrekken naar het buitenland in reactie op Trumps beleid en bezuinigingen. Canada en de Europese Unie zijn favoriete bestemmingen. De Franse oud-president Hollande riep vorige maand op Amerikaanse onderzoekers zo snel mogelijk langdurige visa te verlenen. Volgens hem is dat ook nodig omdat overal landen nu proberen Amerikaans toptalent binnen te halen. "We moeten snel zijn", aldus Hollande. image
'And the winner is...': zes kanshebbers bij het conclaaf Nog drie dagen en het conclaaf begint. Vanaf woensdagmiddag zullen 133 kardinalen uit 71 landen proberen de tweederdemeerderheid van 89 stemmen te bereiken voor de verkiezing van de opvolger van paus Franciscus. Voor 108 van hen is het de eerste keer dat ze meedoen aan een conclaaf. Deze kardinalen zijn aangesteld door Franciscus. Dat betekent overigens niet dat ze allemaal dezelfde ideeën hebben over wie de kerk nu moet gaan leiden. Er lijkt dit keer geen kandidaat te zijn die erbovenuit springt, zoals in 2005 het geval was bij het conclaaf na het 26-jarige pausschap van Johannes Paulus II. Toen was de Duitse kardinaal Joseph Ratzinger de absolute favoriet en werd hij vrij snel tot Benedictus XVI gekozen. In 2013 waren er ogenschijnlijk twee kanshebbers: een Italiaanse en een Braziliaanse kardinaal. Tot veler verrassing werd een relatieve outsider, de Argentijn Jorge Mario Bergoglio, opeens de nieuwe paus. Achteraf bleek dat hij al in 2005 tegenkandidaat voor Ratzinger was, maar toen was de tijd nog niet rijp voor een koerswijziging. Als Franciscus zette hij niet alleen een hervorming van de kerk in gang, hij veranderde ook ingrijpend de samenstelling van het college van kardinalen. Hoewel Europa zeker een belangrijk aantal kardinalen telt en er relatief veel Italianen zijn (17 plus twee die niet in Italië zitten), is het gewicht van Azië (en Midden-Oosten) en Afrika toegenomen. Een Aziatische paus zou dan ook niet ondenkbaar zijn. Of iemand die tijdens de vergaderingen in de preconclaaf-periode opeens zo opvalt dat hij bijna vanuit het niets stemmen weet te verzamelen. Dit zijn, in alfabetische volgorde, de kardinalen die de meeste kans lijken te maken. Luis Antonio Gokim Tagle (67) Filipijnen. Tagle is door Franciscus naar het Vaticaan gehaald om in de Curie ervaring op te doen. In het begin zonder veel succes, maar daarna leidde hij de belangrijke afdeling voor evangelisatie. Tagle is emotioneel en dynamisch en spreekt vijf talen. Hij is een sprankelende en telegenieke persoonlijkheid die goed met jongeren kan omgaan. Hij zou de eerste paus uit Azië zijn. Mario Grech (68) Malta. Een trouwe steunpilaar van Franciscus. Grech deed de organisatie van een belangrijke reeks vergaderingen over kerkvernieuwing, waarbij voor het eerst ook niet-geestelijken en zelfs vrouwen stemrecht hadden. Het heeft hem bij de kardinalen wereldwijd veel bekendheid opgeleverd. Grech is een rustige en innemende persoonlijkheid. Hij zou goed in staat zijn op zachte wijze de hervormingen van Franciscus verder te implementeren, zonder dat de eenheid van de kerk in gevaar komt. Cristóbal López Romero (72), uit Spanje afkomstige aartsbisschop van Rabat, Marokko. Een echte herder en missionaris die goed lijkt te kunnen samenwerken met de Romeinse Curie. López Romero werkte lang onder de armen van Barcelona. Daarna verbleef hij in Paraguay, wat hem veel bekendheid in Latijns-Amerika opleverde. Hij behoort tot de orde van de salesianen, die hij ook in Bolivia en Paraguay leidde. In Rabat is hij erg actief in de dialoog met moslims en protestanten. In interviews verklaart hij zichzelf een voorstander van de hervormingen van Franciscus, maar met evenwichtigheid. Pietro Parolin (70) Italië. Staatssecretaris van paus Franciscus en daarmee zijn tweede man. Een kardinaal uit de Romeinse curie, het bestuursapparaat van de kerk, en een ervaren diplomaat. Hij kan soms wat afstandelijk overkomen, maar is eenvoudig en hartelijk, zij het zonder veel charisma. Parolin zou een interessante kandidaat kunnen zijn voor wie continuïteit wenst met de kerkhervormingen van Franciscus, maar op een lager pitje. Minder uitspraken die verwarring zaaien en meer diplomatie. Hij zou een compromiskandidaat kunnen zijn. Pierbattista Pizzaballa (60), Italië. Een rijzende ster bij de meer conservatieve kardinalen. Hij is een franciscaan. Pizzaballa studeerde bijbelse theologie en modern Hebreeuws en Arabisch in Jeruzalem. In 2020 benoemde paus Franciscus hem tot patriarch van de Latijnen (kardinaal van de rooms-katholieken) in Jeruzalem. Na 7 oktober bood hij zichzelf tevergeefs aan als gijzelaar in ruil voor Israëlische kinderen. Hij komt wat kortaf over, maar is een goed financieel manager. Al jaren laveert hij behendig heen en weer in het Israëlisch-Palestijnse conflict. Van zijn standpunten over ethische kwesties is weinig bekend. Een probleem is zijn jonge leeftijd. Robert Prevost (69) Verenigde Staten. Met alle veranderingen in de wereld lijkt de tijd voorbij dat een kardinaal uit grootmacht VS nooit paus kan worden. Prevost is een belangrijke curiekardinaal die zijn halve leven in Peru heeft gewoond en gewerkt. Hij is afgestudeerd in het kerkelijk recht en een kundig bestuurder. Onder Franciscus was hij hoofd van de afdeling die bisschoppen benoemt. Hij spreekt vloeiend Engels, Spaans en Italiaans. Misschien is hij minder herderlijk, maar wel veel pragmatischer dan Franciscus. Naam Tot slot de naam die de paus zal kiezen. Franciscus II lijkt onwaarschijnlijk, maar er gaan nu al stemmen op voor Paulus VII of Johannes XIV. Of natuurlijk, net als bij Franciscus, een helemaal nieuwe naam. Johannes Franciscus? image